مقدمه
خواندن و نوشتن مهارتهاي لازم براي دنياي امروز هستند.سواد شانس انسانها را افزايش ميدهد و به آنها كنترل بيشتري بر زندگيشان مي دهد. سواد خواندني يكي از مهم ترين توانايي هايي است كه دانش آموزان در طول يادگيريهاي خود در سال هاي اوليه ي دبستان كشف مي كنند و اين يادگيري اساس يادگيري را در موضوعات ديگر فراهم مي كند. هم چنين اين توانايي مي تواند براي خلاقيت و رشد فردي و اجتماعي به كار مي رودو كودكان را قادر مي سازد كه در جامعه ي خويش بتواند به طور كامل مشاركت داشته باشد. (3)
در مطالعات پرلز سواد خواندن به عنوان " فهم، استفاده و تفكر روي متون نوشتاري به منظور دسترسي به اهداف گسترش دانش و توانايي و مشاركت در جامعه " معرفي شده است . تمركز در سواد خواندن بيشتر " خواندن براي يادگيري " است ، تا " يادگيري براي خواندن " (1) مهم ترين هدف آموزش زبان در دوره ابتدايي رشد نويسندگي و پيشرفت خواندن است . زيرا خواندن اساس يادگيري علوم ديگر و موضوعات ديگر درسي است. نكته مهم در امر خواندن توجه و تاييد بر امر فهميدن مي باشد ، نه صرفا خواندني كه به صورت عادت در آمده است. (2)
بررسي نتيجه آزمون پرلز 2001 و ضعف دانش آموزان ايراني در درك و فهم و استنتاج مطالب خوانده شده و عدم توانايي ساخت معنا وگرفتن اين نتيجه كه عملكرد دانش آموزان ايراني در مقايسه با كشورهاي شركت كننده به طور معنا داري پايين تر از ميانگين بين المللي (500) است [ 3 ] ، امري ساده و بي اهميت نيست ، بلكه با توجه به اهميت خواندن در دوره ابتدايي بررسي همه جانبه دلايل وجود اين مشكل و ارائه راهكارهاي مناسب براي حل اين مشكل مسؤليتي عظيم را به متوليان تعليم و تربيت ما محول نموده است.
پرلز يكي از مجموعه مطالعات گسترده اي است كه انجمن بين المللي ارزشيابي تحصيلي انجام داده است . مطالعه بين المللي پيشرفت سواد خواندن برنامه اي است براي ارزيابي خواندن كودكان در پايه چهارم ابتدايي كه 35 كشور جهان در آن شركت گرده اند و اين مطالعه 5 سال يكبار در 2001 و 2006 و 2001 روند سواد خواندن را مورد سنجش و اندازه گيري قرار مي دهد. سواد خواندن يكي از مهمترين توانايهايي است كه دانش آموزان در طول يادگيري خود در سال هاي اوليه دبستان كشف مي كنند و در رشد هر كودك نقش حياتي دارد. [ 5 ] باتوجه به اين موضوع محقق سعي كرده كه به انجام راه كارهايي در كلاس اول دبستان اقدام كرده تا پايه هاي خواندن دانش آموزان را در اين پايه افزايش دهد. پرداختن به مهارتهاي خواندن فقط در سالهاي بالاي دبستان نمي تواند به يكباره در نوع و روش يادگيري دانش آموزان تغيير ايجاد نمايد.
در پژوهش گريفين (1987) در مدارس دولتي شيكاگو نشان مي دهد كه ناتواني در خواندن ااثر مستقيمي بر افت و ترك تحصيل دانش آموزان دارد.
در تحقيقي كه اردشير عسگري كارشناس ارشد مديريت آموزشي و مسؤل تعليم و تربيت استان همدان در زمينه پرلز كردند اذعان داشتند كه ؛
الف-رابطه بالايي بين پيشرفت سواد خواندن دانش آموزان و فعاليت آموزشي سواد خواندن در قبل از مدرسه در سال اول وجود دارد.
ب-پيشرفت دانش آموزاني كه والدين آنها زمان بيشتري را براي مطالعه صرف كرده اند،از سايرين بالاتر است.
در تحقيقي كه عمراني (1387) با هدف بررسي تاثير مهارت خواندن و نوشتن بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر سال اول ابتدايي شهر تهران از ديدگاه معلمين انجام داد . نتايج نشان داد ، بين توانايي دانش آموزان در تشخيص كلمات ، توانايي درك مطلب مواد خواندني ، ميزان علاقه دانش آموزان به خواندن مطالب نوشتاري ، انتقاد از مطالب خواندني و قالب بندي كردن جملات و توانايي بيان ايده ها و افكار بطور نوشتاري و توانايي در افكار به صورت نوشته خلاقانه و توانايي درست نوشتن با پيشرفت تحصيلي رابطه وجود دارد(4)
2- مواد و روش ها
محقق با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي يك كلاس را از بين پايه هاي اول دبستان دخترانه منطقه 8 انتخاب كرده و راهكارهايي را در دو بخش تهيه نمود و در يك كلاس 30 نفره به مورد اجرا گذاشته است.
الف-راهكارهاي انجام شده توسط معلمان در كلاس:
· استفاده از روزنامه و يا مجله براي شناخت حروف و كلمه
· استفاده از كتاب داستان در زنگ كتابخواني و پرسش از درك مطلب
· استفاده از متن هاي معلم ساخته و داستاني در هر درس
· علاقمند كردن دانش آموزان به انجام تحقيقاتي مانند؛يافتن معاني اسامي خودشان،نوشتن مراحل رشد گياه،فوايد جانوران،گردش آب و تهيه گزارش. [ 6 ]
· آموزش فن خواندن( لحن و صدا )
· تهيه خبرنامه توسط دانش آموزان
· درست كردن لغت نامه توسط دانش آموزان
· دلپذيركردن زنگ املا و استفاده از انواع املاها(تقريري،كارتي ، پاي تابلو ، هوانويسي ، گروهي ، املا دانش آموز ساخته ، املا ناقص و املا تصويري )
· استفاده از روش هاي نوين تدريس ( پروژه ، ايفاي نقش ، گروهي و كاوشگري )
· خلاصه كردن داستان
· استفاده از متن هاي تصويري در خواندن
· برگزاري كنفرانس هاي دانش آموزي
· اجراي نمايش از متن هاي داستاني كتاب
ب- راهكارهاي انجام شده در منزل:
v خواندن كتاب قبل از خواب
v تهيه كتاب به سليقه بچه ها
v داشتن كتابخانه كوچك در منزل
v تشويق در زمينه حفظ شعر
v انجام بازيها مثل اسم-فاميل
v خواندن تابلوها و برچسب ها توسط كودك
v پيدا كردن آدرس توسط كودك
v گوش دادن مادر به هنگام خواندن كودك
v پرسش از درك مطلب آنچه كه خوانده شد
v مطالعه پدر و مادر در حضور كودك
v خريد از فروشگاه با نظارت مادر
3-يافته ها :
سپس با استفاده از پرسشنامه معلم ساخته و مصاحبه از والدين و اوليا دانش آموزان اين يافته ها بدست آمد :
o بالاتر بودن عملكرد دانش آموزان پايه اول با استفاده از كتابخانه مدرسه در مقايسه با كلاس اولي هاي سالهاي قبل
o شركت دانش آموزان پايه اول در مسابقه قصه نويسي و خاطره نويسي
o شركت دانش آمورزان در كنفرانس طرح جابرابن حيان
o گزارش نويسي از بازديد توسط دانش آموزان
o شركت تمام دانش آموزان در مسابقه ( بهترين آروزهاي من )
4- بحث و نتيجه گيري :
نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه دانش آموزان در پايان سال به اين مهارتها دست پيدا كرده اند.
Ø متن را به راحتي خوانده و به سؤالات درك مطلب پاسخ مي دهند.
Ø از متني گه خوانده اند نتيجه گيري مي كنند.
Ø چون و چراي معنايي متن را توضيح مي دهند.
Ø هماهنگي لازم را بين ضمير و فعل برقرار مي كنند.
Ø توانايي لازم را براي درك داستان ناتمام و به اتمام رساندن آن دارند .
Ø تصوير مناسبي از مفهوم كلي داستان مجسم و نقاشي مي كنند .
Ø در مورد تصوير متن مي نويسند .
Ø با بكارگيري ذهنيات و توانمنديهايي كه كسب نموده اند براساس خلاقيت فكري خود داستاني را مي نويسند .
پيشنهاد
يكي از اهداف هر تحقيقي در نظام آموزشي ، بهره برداري كاربردي و علمي از نتايج و يافته هاي پژوهش مي باشد . در پيشنهادات كاربردي و علمي ارائه شده در اين بخش مي تواند ، در محافل علمي مورد بهره برداري قرار گيرد.
لزوم اجراي راهكارهاي مشابه در پايه هاي بالاتر براي دستيابي به نتيجه كامل به منظور بهبود سواد خواندن .
تجديد نظر در روش هاي تدريس و روش هاي ارزشيابي خواندن .
آموزش حرفه اي معلمان با فن آوري جديد IT .
گنجاندن درس پروژه در موضوعات درسي پايه هاي چهارم و پنجم .
استفاده از كتابهاي كار و تمرينات متنوع براساس كتاب درسي .
معرفي مجلات و سايت هاي مفيد ويژه كودكان به خانواده ها .
برگزاري نمايشگاههاي دوره اي از پژوهش ها و كتابهاي نوشته شده توسط دانش آموزان .
رسمي كردن آموزش پيش دبستان .
منبع : http://nopazhuhan.blogfa.com
تربیت بدنی کودکان ویژه 